Датэрміновае галасаванне

Да прыкладу, у Беларускім дзяржаўным аграрна-тэхнічным універсітэце, па паведамленні аднаго са студэнтаў, усіх навучэнцаў гэтага ўніверсітэта прымушалі галасаваць датэрмінова і папярэджвалі, каб яны ні ў якім разе не ўдзельнічалі ў кампаніі байкоту, а ў сам дзень выбараў не з'язджалі дадому. Каментар спецыяліста: прымусам галасаваць на выбарах парушана права студэнтаў як грамадзян Рэспублікі Беларусь на свабодны ўдзел у выбарах. За здзяйсненне такіх дзеянняў прадугледжана адміністрацыйная адказнасць у выглядзе штрафу да 15 базавых велічынь. Акрамя таго, такія дзеянні педагагічных работнікаў з'яўляюцца парушэннем забароны, прадугледжанага Кодэксам аб адукацыі, згодна з якім педагагічным работнікам забараняецца выкарыстоўваць адукацыйны і выхаваўчы працэсы ў палітычных мэтах. Акрамя таго, пры выразе пагроз адлічэнні, праблем на іспытах, пазбаўлення месца ў інтэрнаце або пры выражэнні пагроз ушчамлення іншых правоў і свабод студэнтаў дадзеныя дзеянні могуць кваліфікавацца як крымінальнае злачынства.

Педагогі

Таксама былі зафіксаваныя выпадкі парушэнняў акадэмічных правоў і свабод педагагічных работнікаў, якія маюць права на абарону прафесійнага гонару і годнасці, на забеспячэнне ўмоў для ажыццяўлення прафесійнай дзейнасці: "Ва ўніверсітэт прыйшоў загад "зверху". Рэктар БДАТУ - Мікалай Казаравец, які таксама з'яўляецца кандыдатам у дэпутаты, прымушае выкладчыкаў, каб тыя патрабавалі ад студэнтаў удзелу ў выбарах. Пад гэтую справу збіраюцца подпісы, а потым усё звесткі перададуць у дэканат ці некуды вышэй", - распавядаў адзін са студэнтаў Беларускага аграрна-тэхнічнага ўніверсітэта. Падобная інфармацыя паступала і з Беларускага нацыянальнага тэхнічнага ўніверсітэта. Студэнт дадзенай ВНУ, які пражывае ў інтэрнаце № 6, паведамляў: "Прайшла камендант па пакоях і сказала, каб усе датэрмінова прагаласавалі. Тое ж і ва ўніверсітэце: куратар і намдэкана прыходзілі "нагадваць" пра датэрміновае галасаванне, а ў абмен - выходныя: пятніца і субота". Каментар спецыяліста: такія дзеянні парушаюць акадэмічныя правы і свабоды педагагічных работнікаў, якія маюць права на абарону прафесійнага гонару і годнасці, на забеспячэнне ўмоў для ажыццяўлення прафесійнай дзейнасці згодна з Кодэксам аб адукацыі. Пры гэтым рэалізацыя і забеспячэнне названых правоў з'яўляюцца па тым жа КаА, прамым абавязкам установы адукацыі і рэктара як кіраўніка гэтай установы. Ускладанне на выкладчыкаў функцый забеспячэння яўкі студэнтаў на выбарах выходзіць далёка за межы іх абавязкаў і можа кваліфікавацца як перавышэнне ўлады або службовых паўнамоцтваў паводле Крымінальнага кодэксу Рэспублікі Беларусь.

Інтэрнат

У Міжнародным дзяржаўным экалагічным універсітэце ім. А.Д. Сахарава, як паведамляла адна з студэнтак універсітэта Іна, тым, хто прагаласуе датэрмінова, абяцалі дапамагчы з атрыманнем пакоя ў інтэрнаце, і наадварот - пазбавіць інтэрнаты "няслушных". Каментар спецыяліста: пры пагрозах адлічэння, праблем на іспытах, пазбаўлення месца ў інтэрнаце або пагроз ушчамлення іншых правоў і свабод студэнтаў дадзеныя дзеянні могуць кваліфікавацца як крымінальнае злачынства. За перыяд выбараў было зафіксавана шмат парушэнняў акадэмічных правоў і свабод па ўсёй Беларусі. У нашых ВНУ аказалася вельмі распаўсюджана парушэнне абавязкаў адміністрацыі па забеспячэнні якасці адукацыі, што было звязана з адменай заняткаў. Яскравым прыкладам як раз можа стаць ужо апісаны выпадак у Беларускім нацыянальным тэхнічным універсітэце, дзе ў інтэрнаце камендант спрабавала прымусіць усіх да датэрміновага галасавання ў абмен на выходныя. Такім чынам, у ВНУ ахвяруюць заняткамі дзеля правядзення выбараў датэрмінова. Гэта парушэнне заканадаўства. Для таго, каб змяніць адносіны адміністрацыі навучальных устаноў да правоў і свабодаў студэнтаў і выкладчыкаў, трэба ўсяго толькі: 1) фіксаваць факты прымусу ў любой форме (аўдыё- і відэазапісы); 2) паведамляць аб дадзеных фактах у СМІ, праваабаронцам і іншым арганізацыям грамадзянскай супольнасці; 3) падаваць заявы ў пракуратуру, следчы камітэт, у міністэрства адукацыі. Тут неабходна памятаць, што ананімныя звароты не падлягаюць разгляду, калі яны не ўтрымліваюць звестак пра рыхтуючыеся, учыняемые або ўчыненыя. Гэта значыць, заявы пра найбольш грубыя фактах парушэнняў выбарчых правоў студэнтаў могуць быць разгледжаны і ананімна. Аднак пры гэтым неабходна прыкласці якія-небудзь доказы, якія пацвярджаюць дадзеныя факты. А з фактамі аб парушэннях акадэмічных правоў і свабод на руках даказаць усё нашмат прасцей, чым пустымі размовамі на кухні.

Досрочное голосование

К примеру, в Белорусском государственном аграрно-техническом университете, по сообщению одного из студентов, всех учащихся этого университета заставляли голосовать досрочно и предупреждали, чтобы они ни в коем случае не участвовали в кампании бойкота, а в сам день выборов не уезжали домой. Комментарий специалиста: принуждением голосовать на выборах нарушено право студентов как граждан Республики Беларусь  на свободное участие в выборах. За совершение таких деяний предусмотрена административная ответственность в виде штрафа до 15 базовых величин. Кроме того, такие действия педагогических работников являются нарушением запрета, предусмотренного Кодексом об образовании, согласно которому педагогическим работникам запрещается использовать образовательный и воспитательный процессы в политических целях. Кроме того, при выражении угроз отчисления, проблем на экзаменах, лишения места в общежитии либо при выражении угроз ущемления других прав и свобод студентов данные действия могут квалифицироваться как уголовное преступление.

Педагоги

Также были зафиксированы случаи нарушений академических прав и свобод педагогических работников, которые имеют право на защиту профессиональной чести и достоинства, на обеспечение условий для осуществления профессиональной деятельности: «В университет пришел приказ «сверху». Ректор БГАТУ - Николай Казаровец, который также является кандидатом в депутаты, заставляет преподавателей, чтобы те требовали от студентов участия в выборах. Под это дело собираются подписи, а потом все сведения передадут в деканат или куда-то выше», — рассказывал один из студентов Белорусского аграрно-технического университета. Подобная информация поступала и из Белорусского национального технического университета. Студент данного ВУЗа, проживающий в общежитии №6, сообщал: «Прошла комендант по комнатам и сказала, чтобы все досрочно проголосовали. То же и в университете: куратор и замдекана приходили «напоминать» о досрочном голосовании, а в обмен – выходные: пятница и суббота». Комментарий специалиста: такие действия нарушают академические права и свободы  педагогических работников, которые имеют право на защиту профессиональной чести и достоинства, на обеспечение условий для осуществления профессиональной деятельности согласно Кодексу об образовании. При этом реализация и обеспечение указанных прав являются по тому же КоО, прямой обязанностью учреждения образования и ректора как руководителя этого учреждения. Возложение на преподавателей функций обеспечения явки студентов на выборах выходит далеко за пределы их обязанностей и может квалифицироваться как превышение власти или служебных полномочий согласно Уголовному кодексу Республики Беларусь.

Общежитие

В Международном государственном экологическом университете им. А.Д. Сахарова, как сообщала одна из студенток университета Инна, тем, кто проголосует досрочно, обещали помочь с получением комнаты в общежитии, и наоборот - лишить общежития "неверных". Комментарий специалиста: при угрозах отчисления, проблем на экзаменах, лишения места в общежитии либо угроз ущемления других прав и свобод студентов данные действия могут квалифицироваться как уголовное преступление. За период выборов было зафиксировано много  нарушений академических прав и свобод по всей Беларуси. В наших ВУЗах оказалось очень распространено  нарушение обязанностей администрации по обеспечению качества образования, что было связано с отменой занятий. Ярким примером как раз может стать уже описанный случай в Белорусском национальном техническом университете, где в общежитии комендант пыталась принудить всех к досрочному голосованию в обмен на выходные. Таким образом, в ВУЗах жертвуют занятиями ради проведения выборов досрочно. Это нарушение законодательства. Для  того, чтобы изменить отношение администрации учебных заведений к правам и свободам студентов и преподавателей, нужно всего только: 1) фиксировать факты принуждений в любой форме (аудио- и видеозаписи); 2) сообщать о данных фактах в СМИ, правозащитникам и другим организациям гражданского общества; 3) подавать заявления в прокуратуру, следственный комитет, в министерство образования. Здесь необходимо помнить, что анонимные обращения не подлежат рассмотрению, если они не содержат сведений о готовящемся, совершаемом или совершенном преступлении. Т.е. заявления о наиболее грубых фактах нарушений избирательных прав студентов могут быть рассмотрены и анонимно. Однако при этом необходимо приложить какие-либо доказательства, подтверждающие данные факты. А с фактами о нарушениях академических прав и свобод на руках доказать все намного проще, чем пустыми разговорами на кухне.