Для имплементации Кодекса об образовании после вступления его с силу с 1 сентября 2022 г. были обновлены или приняты вновь более 400 нормативно-правовых актов, многие из которых имеют отношение к высшему образованию. Анализ такого большого массива документов осложняется тем, что не все  они находятся в открытом доступе. Поскольку нормы Кодекса об образовании не  являются законом прямого действия, подзаконные акты придают им нужный политический смысл и говорят о намерениях власти значительно больше, чем абстрактные формулировки Кодекса.  До 2021 г. новую редакцию Кодекса об образовании еще можно было сопоставлять с обязательствами Дорожной карты по проведению Беларусью реформы системы высшего образования, принятой в 2015 г. и Стратегического плана действий по реализации основных задач развития системы образования в соответствии с принципами и инструментами Европейского пространства высшего образования, утвержденного в 2018 г. Законодательство и академическую практику критиковали за избирательность, неполноту и медлительность в выполнении Дорожной карты и  искажении смысла многих ее положений в Стратегическом плане. Тем не менее, Министерство образования демонстративно не отвергало болонскую перспективу беларуской высшей школы даже после приостановления сотрудничества с ЕПВО. В  ежегодных Национальных докладах Минобразования о выполнении Стратегического плана  представлялась картина открытости болонским инструментам и, пусть медленное внедрение некоторых из них.

Подробнее об изменениях можно прочитать в нашем мониторинговом отчёте.

Грамадскі Балонскі Камітэт запускае новую серыю артыкулаў з гісторыямі зволеных выкладчыкаў. Мы прыводзім артыкулы цалкам, без рэдактуры. Усе аўтары маглі ў мэтах бяспекі хаваць імёны, назвы ВНУ і кафедр.

Гераіня гэтага артыкулу ўжо пісала для нас сваю гісторыю ў 2022 годзе, яе можна пачытаць па спасылцы тут. А зараз можна даведацца, як склалася жыццё Святланы праз два гады.

Задзіночаннем Беларускіх Студэнтаў падрыхтавалі дакумент для інфармавання зацікаўленых бакоў пра стан беларускай акадэміі ў 2023 годзе, дзе задакументавала доказы пераследу беларускай акадэміі ў выглядзе трох вялікіх частак: рэпрэсіі супраць студэнтаў/к і выкладчыкаў/ц з-за нязгоды з дзяржаўнай палітыкай, агульная палітыка беларускага рэжыма ў дачыненні да вышэйшай адукацыі і стан беларускай акадэміі ў замежжы, — а таксама зафіксавала агульны стан беларускай акадэміі за перыяд студзень – снежань 2023 года.

Хваля рэпрэсій у беларускай акадэміі, якая распачалася ў 2020 годзе, не ідзе на спад. Задзіночанне беларускіх студэнтаў напрацягу 2020-2021 навучальнага году збірала агляд ціску на студэнцтва. У снежні 2021 г. Честный Университет запусціў праект "Універсітэт - не турма". Мы дапаўняем гэтыя звесткі кейсамі зволеных выкладчыкаў.

У Міністэрстве адукацыі абмяркоўваюць магчымасць увесці абавязковае размеркаванне для студэнтаў-платнікаў. Сваім поглядам на сітуацыю падзяліўся Андрэй Лаўрухін у інтэрв'ю gazeta.by, мы прыводзім цытаты.

У канцы кастрычніка Scholars at Risk выпусціла чарговую версію сваёй справаздачы Free To Think report 2023 пра стан акадэміі па ўсім свеце. Сёлета Беларусь фігуруе ў справаздачы з кейсам пра затрыманых сяброў Акадэміі навук. Ніжэй мы прыводзім поўны пераклад часткі пра Беларусь.

Праблемы ў галіне акадэмічных свабод становяцца ўсё больш відавочнымі для беларускай і сустветнай акадэмічнай супольнасці. Academic freedom index сёлета адзначае Беларусь у апошняй пяцёрке, ніжэй за нашу краіну толькі Туркменістан, Эрытрэя, М'янма і Паўночная Карэя. У мінулым годзе Беларусь была на 8 месцы з канца, але ў 2023 годзе нас абышлі Паўднёвы Бутан, Сірыя і Бахрэйн. Такіх нізкіх вынікаў у краіны яшчэ не было, хоць Беларусь ніколі не выходзіла за межы самай ніжняй у індэксе групы Е.

У сераду, 30.11 з папраўчых калоній выйшлі 10 чалавек, якія адбывалі пакаранне ў сувязі з так званай "Справай студэнтаў" - крымінальным пераследам, звязаным са студэнцкімі пратэстамі ў верасні-лістападзе 2020 года. Агулам у сувязі з гэтай справай былі асуджаныя 12 чалавек. Таццяна Екельчык вызвалілася пазьней, 15.12.

Усе асуджаныя па гэтай справе былі прызнаныя палітычнымі зняволенымі. Несправядлівасць справы і пакарання стала прыкладам пераследу акадэмічных свабодаў у краіне.