Секция Scholars At Risk (SAR) в Италии по согласованию с Конференцией ректоров итальянских университетов (CRUI) подписала петицию в адрес руководства Беларуси, в которой выражается глубокая озабоченность по поводу наступления на академическое сообщество в стране.
19 лістапада адбылася штогадовая Канферэцыя Міністраў адукацыі Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі. Хостам мерапрыемства была Італія, хоць гэта і была першая ў гісторыі анлайн Канферэнцыя.
Скразной тэмай мерапрыемства стала тэма акадэмічных свабод, што найперш было звязана з тым, што Беларусь як адна з краін-сябровак ЕПВА грэбуе гэтым паняццем. Адпаведную заяву зрабілі Су-старшыні BFUG (Велікабрытанія, Германія і Шатландыя):
"Еўрапейская прастора вышэйшай адукацыі і яе 48 членаў неаднаразова ў міністэрскіх камюніке бралі на сябе абавязацельствы падтрымліваць і абараняць дэмакратычныя правы студэнтаў і супрацоўнікаў ВНУ пры рэалізацыі іх права на акадэмічную свабоду, без страху рэпрэсій.
Тое, што мы назіраем у Беларусі, - гэта грубае парушэнне правоў чалавека і агульных фундаментальных свабод і каштоўнасцяў. Нядаўнія напады, пераслед, запалохванні, затрыманні, штрафы, арышты і адлічэнне студэнтаў і выкладчыкаў з вышэйшых навучальных устаноў непрымальныя і не падлягаюць абмеркаванню.
Як су-старшыні міністраў вышэйшай адукацыі ў Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі мы будзем рабіць гэтыя відавочныя парушэнні нашых фундаментальных каштоўнасцяў публічнымі, пакуль яны не скончацца. Студэнты, якія пакутуюць ад гэтых парушэнняў, могуць папрасіць стыпендыю, каб скончыць вучобу дзе-небудзь яшчэ ў ЕПВА.
Мы прапануем сваю падтрымку акадэмічнай супольнасці і ўладам Беларусі, каб дапамагчы ім выконваць нашыя агульныя каштоўнасці.
Мы падкрэсліваем абавязацельствы ЕПВА па садзейнічанні і гарантаванні нашых фундаментальных каштоўнасцяў, іх маніторынгу і ацэнцы парушэнняў у дачыненні да іх, а таксама прадстаўленні счарпальных справаздач за бліжэйшы перыяд працы 2021 - 2024 гг."
На гэтую заяву адрэагавала Міністэрства адукацыі Расійскай федэрацыі, назваўшы яе "палітычна матываванай".
У сваіх прамовах на Канферэнцыі Су-старшыні, а таксама некаторыя міністры шмат казалі пра акадэмічную свабоду і агульныя каштоўнасці, некаторыя наўпрост звярталі ўвагу на сітуацыю ў Беларусі. Акром гэтай тэмы, паднімаліся важная пытанні, якія абвастрыла пандэмія: дыстанцыйная адукацыя і сацыяльнае вымярэнне вышэйшай адукацыі.
Еўрапейскі саюз студэнтаў (ESU) таксама зрабіў уласную заяву, у якой згадаў Беларусь:
"Пры тым, што ключавыя абавязацельствы і асноўныя каштоўнасці не заўсёды выконваюцца ў краінах ЕПВА, ЕСУ павінен зазначыць, што міністры павінны звярнуць увагу на сітуацыю ў Беларусі, якая абвастраецца ў апошнія дні. Жорсткасць міліцыі, крымінальны пераслед і ўтрыманне пад вартай студэнтаў і навукоўцаў не могуць дапускацца дапускаць ані пры якіх абставінах у сям'і ЕПВА, і міністры павінны накіраваць рашучае пасланне, прапаноўваючы канкрэтную падтрымку і выступаючы ў знак салідарнасці з тымі, хто выступае за так неабходныя змены ў Беларусі."
Ігар Карпенка на выступленне не з'явіўся, замест яго тэкст звароту прачытала Ірына Старавойтава:
"З моманту далучэння Рэспублікі Беларусь да Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі ў 2015 г. наша краіна ў супрацоўніцтве з Наблюдальнай групай па Балонскаму працэсу (BFUG) і еўрапейскімі калегамі прадэманстравала значную працу.
Асноўныя напрамкі рэфармавання нацыянальнай вышэйшай школы адпавядаюць агульнаеўрапейскім прынцыпам і крытэрыям і рэалізуюцца ў адпаведнасці з зацверджаным у 2018 годзе Стратэгічным планам дзеянняў па рэалізацыі асноўных задач развіцця сістэмы вышэйшай адукацыі ў адпаведнасці з прынцыпамі і інструментамі Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі."
З асноўным дакументам Канферэнцыі - Камюніке - можна пазнаёміцца па спасылцы. Таксама вось тут сабраныя ўсе дакументы канферэнцыі.
2 ноября Европейская ассоциация университетов (EUA) опубликовала заявление по ситуации в Беларуси. Приводим перевод полного текста.
На анлайн-сустрэчы ў Берліне 24-25 верасня су-старшыні BFUG прынялі Ноту па сітуацыі ў Беларусі. З тэкстам можна азнаёміцца тут, ніжэй прыводзім пераклад.
Каардынацыйны камітэт Беларускай нацыянальнай платформы Форума грамадзянскай супольнасці Усходняга Партнёрства прыняў зварот да Bologna Follow-Up Group у сувязі з ціскам на акадэмічную супольнасць у Беларусі.
В 2019 году отчётливо обозначился фундаментальный дефект государственной образовательной политики – усиливающееся социальное неравенство в доступе к качественному образованию и, как следствие, блокирование социальных лифтов. Руководство «социального государства», включая министерство образования, предпочитает игнорировать этот вызов.
Министерство образования демонстративно исключает социальное измерение из своих стратегических документов. Но, отказываясь от политики инклюзивности, ведомство не ведёт реальную борьбу за качество подготовки в средней и высшей школе. Вместо неё – манипуляции с инструментами контроля качества, политический иллюзионизм и выдавливание других стейкхолдеров из сферы формального образования.
В 2019 году чиновники Минобразования нейтрализовали попытки IT-сектора подтолкнуть реформу профессионального образования и реализовали консервативную стратегию минимизации обязательств в отношениях с зарубежными донорами.
На обращение Беларуской национальной платформы в Совет министров и администрацию Президента Беларуси по поводу проблем с доступностью высшего образования для социально-уязвимых групп молодежи 30 июня был получен ответ из Министерства образования. И на этот раз отвечать на претензии к ведомству Совмин поручил самому этому ведомству. Как и следовало ожидать, Минобр отверг все претензии к той образовательной политике, которую он проводит.
На сайте БНП опубликованы комментарии к ответу Всемирного банка на письмо Координационного комитета БНП председателя Координационного комитета БНП Андрея Егорова и члена ad-hoc комисси БНП по Болонскому процессу, координаторки 4-й Рабочей группы БНП Саши Кузьмич.